VERİ ANALİZİ VE RAPORLAMA

Verilerin Hazırlanması

Bu çalışmanın veri toplama aşamasında, karşılaştırılabilirliği sağlamak amacıyla kullanılan soru kağıtlarında TNSA-2018’den üretilebilen temel göstergelerin elde edilebilmesine öncelik verilmesine karşın, kısaltmaya gidilmiş ve özellikle Roman nüfusun karşılaşabileceği ayrımcılıklara ilişkin bir modül eklenmiştir. Nüfus ve Sağlık Araştırmalarındaki (DHS=Demographic and Health Surveys) en önemli sorun, geriye dönük olarak (retrospective) toplanan verilerde cevaplayıcılardan kaynaklanan eksik beyan ve tutarsızlıklar ile görüşmecilerden kaynaklanan eksiklikler veya tutarsızlıklardır.

Tüm demografik araştırmalarda olduğu gibi, bu araştırmada da yaş ve doğum tarihi gibi bazı değişkenler veri analizinin merkezinde yer almaktadır. Bu nedenle bu sorularda eksik veya tutarsız bilgi bulunmaması gerekmektedir. Örneğin, "Hangi yıl ve ayda doğdunuz?" sorusuna verilen yanıtta doğum yılı bilinmesine karşın doğum ayı bilinmiyor olabilir. Bu amaçla DHS’lerde kapsamlı veri düzenleme işlemleri gerçekleştirilmektedir. Buna ek olarak, cevaplayıcının hayatındaki önemli olayların tarihlerini kısmi olarak bildirdiği veya hatırlayamadığı durumlarda da imputasyon yapılmaktadır. Bu çalışmada eksikliğin veya tutarsızlığın olduğu cevaplayıcının yaşı ve doğum tarihi ile doğum tarihçesinde yer alan tüm çocukların yaşı ve doğum tarihi değişkenleri için, uluslararası DHS araştırmalarında önerilen veri düzenleme ve/veya veri imputasyon işlemleri yapılmıştır.

Bu aşamada, hesaplanan örneklem ağırlıkları ile ham verideki değişkenlerden bir veya bir kaçı kullanılarak yeni oluşturulan bazı değişkenler (hanehalkı refahı, farklı eğitim tanımları için farklı eğitim değişkenleri ve açık uçlu sorulardan (yapılan iş vb...) üretilen kodlar gibi...) veriye eklenmiştir. Bu süreç sonunda veri analizi için gerekli olan (1) Hanehalkı veri seti (HR), (2) Hanehalkı üyeleri veri seti (PR), (3) Kadın veri seti (IR), (4) Son beş yılda doğan çocuklar veri seti (KR) ve (5) Doğum tarihçesi veri seti (BR) elde edilmiştir.

Veri Analizi

Veri analizi sürecinde, TNSA-2018’de de kullanılan DHS’in standart tabülasyon planı kullanılmıştır. Veri analizinde, bu tabülasyon planınına uygun olarak, CSPro paket programı ve gerekli olduğu durumlarda SPSS paket programı kullanılmıştır. Veri analizi süreci başlamadan önce, proje ekibi bölge, eğitim ve hanehalkı refahı gibi standart değişkenler belirlenmiş ve bu değişkenlerin gözlem sayısının uygun olduğu tüm analizlerde kullanılmasına karar vermiştir. Veri analizi sürecinde, bu araştırmaya özgü olarak eklenen bazı sorular (ayrımcılık, aile yapısı vb...) için bu standart tabülasyon planının dışına çıkılmıştır.

Veri analizi aşamasında üretilen tablolarda yer alan yüzde ve hızlar elde edilirken örneklem ağırlıkları kullanılmıştır. Tablolarda yer alan gözlem sayıları verilirken ise, sahadan gelen gözlem sayılarının tabülasyona tam olarak yansıtılması için ağırlıksız gözlem sayıları kullanılmıştır. Hanehalkı (HH) ve hanehalkı üyeleri (PR) veri setleri için hanehalkı veri seti örneklem ağırlığı; kadın (IR), son beş yıl doğumları (KR) ve doğum tarihçesi (BR) veri setleri için ise kadın veri seti örneklem ağırlığı kullanılmıştır.

Sonuç Raporunun Yazılması

Projenin sonuç raporunun yazımına, proje yürütücüsü tarafından hazırlanan rapor içeriğinin, proje ekibi tarafından tartışılması ve onaylanması ve gerekli tüm tabülasyonlar tamamlandıktan sonra başlanmıştır. Sonuç raporu yazım sürecinde, veri setlerinden üretilen tabülasyonlar kullanılmakla birlikte, gerekli olduğu durumlarda bölüm yazarları SPSS ya da CSPro yazılımlarını kullanarak ek tablolar da almışlardır.

Sonuç raporunun giriş, literatür taraması ve teorik çerçeve bölümleri proje yürütücüsü Prof. Dr. İsmet Koç ve projenin doktora bursiyeri Kumru Döne tarafından; projenin yöntem bölümünde yer alan araştırma tasarımı, soru kağıdı tasarımı, örnekleme tasarımı, ve saha uygulaması bölümleri Dr. Öğ. Üyesi Melike Saraç tarafından yazılmış; daha sonra bu bölümler proje araştırmacıları Dr. Öğ. Üyesi Ayşe Abbasoğlu Özgören ve Öğ. Gör. Dr. Pelin Çağatay tarafından nihai hale getirilmiştir. Araştırmanın bulgularının sunulduğu bölümde yer alan hanehalkı nüfusunun özellikleri, yaşanılan konutun özellikleri, doğurganlık seviyesi ve örüntüsü, doğurganlık tercihleri, aile planlaması, bebek ölümleri ve risk faktörleri, çocukların ve kadınların beslenme durumu bölümleri proje yürütücüsü Prof. Dr. İsmet Koç tarafından; kadın nüfusun özellikleri ve evlilik yapısı ve örüntüsü bölümleri proje araştırmacısı Dr. Öğ. Üyesi Melike Saraç tarafından; anne ve çocuk sağlığı bölümü Dr. Öğ. Üyesi Ayşe Abbasoğlu Özgören tarafından; düşükler ve ölü doğumlar bölümü Öğ. Gör. Dr. Pelin Çağatay tarafından yazılmıştır. Projenin doktora bursiyeri Kumru Döne, bulgular kapsamında yer alan doğurganlık seviyesi ve örüntüsü bölümünün yazımına katkıda bulunmuştur. Projenin sonuçlar ve politika öncelikleri bölümü, Prof. Dr. İsmet Koç tarafından taslak halinde yazılmış; projenin doktora bursiyeri ve diğer araştırmacılar tarafından nihai hale getirilmiştir. Projenin sonuç raporundaki ekler bölümünde yer alan örnekleme hatalarının tahmini bölümü, proje araştırmacısı Dr. Öğ. Üyesi Melike Saraç tarafından; veri kalitesi bölümü de proje yürütücüsü Prof. Dr. İsmet Koç tarafından yazılmıştır. Tüm bölümler proje yürütücüsü tarafından okunmuş, format, anlam ve içerik olarak düzeltilmiş ve dil birliği sağlanmaya çalışılmıştır.