EĞİTİM DURUMU VE OKULLAŞMA ORANLARI
Roman nüfusun eğitim seviyesinin hem kadınlar hem de erkekler için Türkiye genelindeki eğitim seviyesine göre oldukça düşük olduğu görülmektedir. Roman kadınların yüzde 52’si eğitimsiz ya da ilkokul terk iken, bu oran Türkiye geneli için sadece yüzde 21’dir. Türkiye genelindeki kadınların yüzde 26’sı lise ve üzerinde bir eğitime sahiptir. Bu oran Roman kadınlar için sadece yüzde 4’tür. Türkiye’deki erkekler arasında eğitimi olmayan ya da ilkokulu terk etmiş olanların oranı yüzde 14; lise ve üstünde eğitime sahip olanların oranı ise, yüzde 33’tür. Ancak, Roman erkekler için bu oranlar sırasıyla, yüzde 36 ve yüzde 5’tir (Şekil 1 Panel A).
Roman erkek ve kız çocuklarının net okullaşma oranları, Türkiye geneli ile karşılaştırıldığında Roman çocukların dezavantajlı durumları net olarak ortaya çıkmaktadır. Türkiye genelinde kız çocukları için yüzde 94 olan ilkokul ve ortaokul okullaşma oranları Roman kız çocukları için yüzde 72’ye; Türkiye genelindeki kız çocukları için yüzde 78 olan lise okullaşma oranı ise, Roman kız çocuklarında yüzde 15’e gerilemektedir. Roman erkek çocuklarının okullaşma anlamında daha dezavantajlı olduğu görülmektedir. Türkiye genelinde erkek çocuklar için yüzde 95 olan ilkokul ve ortaokul okullaşma oranının Roman erkek çocuklarda yüzde 65’e; Türkiye genelinde erkek çocuklar için yüzde 77 olan lise okullaşma oranının ise Roman erkek çocuklarda yüzde 8’e kadar gerilediği görülmektedir (Şekil 1 Panel B).
Şekil 1.Roman ve Türkiye nüfuslarının en son tamamladıkları eğitim seviyesine göre yüzde dağılımı ve net okullaşma oranları*
Şekil 2’de hem Türkiye hem de Roman nüfuslar için verilen yaşa göre okullaşma oranları, okula başlayan Roman çocukların nasıl hızlı bir şekilde okul dışına çıktıklarını net olarak göstermektedir. Bu sonuçlar, Roman çocuklar arasında hem okula başlama aşamasında; hem de okula devam aşamasında eğitim sistemine girme ve sistemde kalma anlamında çok ciddi sorunlar olduğuna işaret etmektedir.
Şekil 2. Roman ve Türkiye nüfuslarında yaş ve cinsiyete göre okullaşma oranları*